“Мектеп жасына дейінгі мекемелерде эксперимент ұйымдастыру” Оспанова Камчат Кенесовна

“Мектеп жасына дейінгі мекемелерде  эксперимент ұйымдастыру”

      Эксперимент – мектеп жасына дейінгі кезенде балалар әрекетінің  негізігі түрлерінің бірі болып табылады және ол оқыту әдісі.Осы шақтағы балалар жаратылысынан зерттеуші яғни олар көрген, естіген дүиелердің барлығын білгісі келіп түрады.  

        Мектеп  жасына  дейінгі  жастағы  өзекті  мәселелердің  бірі-  интеллектуалды  саланы дамыту. Балалардың  психикалық  енжарлығын   болдырмау   үшін   баланың ойлауын   өнімді формаларын  дамыту  қажет.  Үнемі дамытуды  және ойлауды  қамтитын тиімді әдістердің бірі ол-  ізденіс әркеті немесе  эксперимент. Осындай жұмыс түрлері тәрбиеленушілерге қоршаған орта, құбылыстар немесе заттар жайында ақпаратты өздері алуға үлкен мүмкіндіктер береді.

        Қазіргі таңда еліміздегі мектепке дейінгі мекемелерде білім берудің жаңа жүйесі қалыптасуда. Яғни бала еркіндігі басты мақсатқа қойылған.З аманауи  тірбиеші балаға міліметтерді  тек дайын күйінде берумен ғана шектелмей  үнемі ізденіс үстінде болуы қажет. Демек баланы білім алуға жетелеп, баланың шығармашылық белсенділігін  дамытуға зор үлесін тигізеді.

       Мектеп жасына дейінгі балалардың зерттеушілік іс-әрекетте өзіне тән ізденімпаздықты тікелей  қанағаттандыруға мүмкіндік алады.

Зерттеушілік іс-әркет түрлерін баланың жас ерекшеліктерін басты назарда ұстай отырып ұйымдастырған жөн болады. Эксперименттік жұмыстар барысында өзіндік қатаң ережелері болады, осы ережелер жайында тәрбиеші балаларға ескертіп айтып отыру міндетті.

     Өз басым тәрбиеленушілермен үнемі зерттеу жұмыстарын ұйымдастырған ұнайды.

Эксперимент жұмыстарының ерекшеліктері;

-балаларға зерттеп жатқан обьектінің басқа обьектімен және  қоршаған ортамен  қарым-қатынастар туралы  нақты ұсыныстар  беріледі;

-баланың есте сақтау қабілеті жақсарады;

- ойлау процестері (талдау,с алыстыру және классификациялау, жалпылау мен жүйеге асыру)  дамуы;

-сөйлеу қабілеттері артады;

- баланың шығармашылық қабілеттерін дамыту;

-еңбек дағдыларының қалыптастыруы;

Эксперимент жүргізу алдында балалармен түсіндірме жұмыстар талкылайды:

- Не болады, егер....

-Нені калай делелдеу керек...

- Кандай тасілмен іске асыруга болады....деген сияқты.

Менің тәжірибем барысында балалармен эксперимент жұмыстарын жүргізу кезіндегі кездесетін қиыншылықтар мен жаңдаятар;

- балалардың өзімшілідігі басым

- ұян мінезді

- өзіне сенімсіздік

- тыянақсыз қабілеттер

-топпен жұмыс жасау кемшіліктері байқалды.

       Қорыта айтар болсам, іс-әрекет жұмыстарды жүргізу барысында аталған қиыншылықтарды женуге тырыстым.Балалардың бойындағы көптеген көз қуантарлық қасиеттер байқалды. Жасаған жұмыстарға қорытынды жасау, көрген  және алынған мәліметтер туралы монолог және диалог сөйлеуі жетіле түсті.

      Топ арасындағы ұйымшылдық, достық қарым -қатынас дамып, бір-біріне деген сыйластық қасиеттер қалыптасты.